VERLICHTING
Waarom:
Verlichting heeft in de eerste plaats een functionele toepassing. Maar verlichting bepaalt daarnaast ook voor een zeer groot deel de sfeer en gezelligheid in de woning.
googleInArticle2
Lichtplan:
De basis van een goede verlichting in huis wordt gevormd door een gedegen lichtplan. De basis van dit lichtplan wordt gevormd door de wensen en behoeften van de bewoners. Breng deze dus, eventueel in samenspraak met een deskundige, als eerste in kaart.
Een lichtplan houdt rekening met alle facetten die te maken hebben met verlichting en die we hieronder bespreken zoals de (dag)lichtinval, het type verlichting, de verschillende ruimtes en hun functies inclusief meubilair, schilderijen enz., het soort verlichting (sterkte en kleur) dat je wilt toepassen, het soort armatuur en natuurlijk het te besteden budget.
Het lichtplan wordt best opgesteld tijdens de ontwerpfase van de woning, bijvoorbeeld samen met je architect. Zo kunnen installateurs het lichtplan als leidraad gebruiken bij het leggen van leidingen en stopcontacten.
Soorten verlichting:
Om te beginnen bestaan er verschillende soorten licht. Men kan een onderscheidt maken tussen direct en indirect licht.
Direct licht
Hierbij schijnt de lichtbron rechtstreeks op een object of een plaats in de kamer. De lichtbron wordt afgeschermd met een kap die het licht bundelt. Denk aan een lamp boven de eettafel. Dit soort licht veroorzaakt schaduw en contrast.
Indirect licht
Hierbij reflecteert het licht via het plafond of de muur en brengt het op die manier sfeer in de kamer. De lichtverdeling is hier meer verspreid en veroorzaakt ook geen schaduw of contrast.
Naast het "soort" licht kan men licht ook indelen naargelang de functie in de ruimte.
Basisverlichting
Is een directe vervanger van het daglicht en biedt ruim voldoende licht in de gehele ruimte. Het bevordert de veiligheid in die kamer aangezien het de kamer gelijkmatig en helder verlicht. Hierdoor is algemene verlichting vaak saai en ongenuanceerd. Meestal wordt basisverlichting uitgevoerd met direct licht maar indien goed uitgebalanceerd kan de ruimte ook verlicht worden met indirect licht.
Werkverlichting
Nog een functionele verlichting is werkverlichting. Dit type licht helpt je bij de werkzaamheid waar je op dat moment mee bezig bent. Het is een gerichte verlichting die plaatselijk voldoende licht geeft om te kunnen werken. Een goede werkverlichting zorgt ervoor dat je minder snel vermoeid raakt. Het is belangrijk om een niet al te groot contrast met de basisverlichting te krijgen.
Sfeerverlichting
Zoals de naam al doet vermoeden wordt sfeerverlichting vooral gebruikt om sfeer in een bepaalde kamer te creëren. Meestal ongeschikt voor de verlichting van de gehele ruimte en ook onvoldoende om bij te werken of om voorwerpen uit te lichten. Sfeerverlichting vindt je meestal terug in de vorm van decoratieve wand- of plafondverlichting of schemerlampen.
Accentverlichting
Deze verlichting accentueert voorwerpen die we graag in de kijker willen zetten zoals schilderijen of andere kunstwerken.
Soort lamp:
Gloeilamp
De gloeilamp mag sinds 01-09-2012 niet meer verkocht worden door een besluit van de Europese Unie. Ze waren relatief goedkoop maar ze hadden een hoog verbruik en een korte levensduur.
Halogeenlamp
Een halogeenlamp is gemaakt van kwarts, bevat halogeen en is bestand tegen hoge temperaturen. Ze produceren een helder wit licht en zijn daarom prima als accentverlichting toe te passen. Een halogeenlamp heeft dezelfde werking als een gloeilamp maar een langere levensduur. Een halogeenlamp verbruikt echter meer als een spaarlamp of een LED-lamp. Vanaf 2016 zijn dan ook alleen de meest zuinige types nog te koop.
Compacte fluolamp of spaarlamp
Dit is in principe een kleine versie van de TL-lamp. Hij verbruikt tot 5 keer minder dan de gloeilamp. Mensen ervaren dit licht niet altijd als even prettig maar tegenwoordig bestaan er varianten die een aangenaam en rustig licht verdelen. Een compacte fluolamp is tevens dimbaar. Relatief duur in aankoop.
TL-lamp
Een TL-lamp heeft in vergelijking met een gloeilamp een levensduur die 10 tot 20 keer hoger ligt. Hij heeft een zeer goede kleurweergave en wordt in woningen meestal toegepast als indirecte verlichting. Tevens dimbaar.
LED-lamp
LED-verlichting wint steeds meer terrein in onze huiskamers en niet onterecht. Het is de meest energiezuinige vorm van verlichting. Het heeft ook een ongekend lange levensduur: 25 keer langer dan een gloeilamp. Ze zijn wat duurder in aankoop maar verdienen zich dubbel en dik terug. LED-verlichting wordt vooral toegepast als sfeer- of accentverlichting. Perfect dimbaar.
Soort armatuur:
Een armatuur is de draagconstructie of behuizing van de lichtbron die zorgt voor een juiste lichtrichting en/of -bescherming. Er bestaan verschillende soorten armaturen:
Inbouw- of opbouwarmatuur
Zoals de naam reeds doet vermoeden wordt een inbouwarmatuur in het plafond of de muur verwerkt terwijl een opbouwarmatuur er op wordt geplaatst. Een inbouwarmatuur zal al in de ontwerpfase mee zijn genomen.
Pendelarmaturen
Een pendel- of hangarmatuur hangt met een stalen kabel aan het plafond. Een stroomkabel zorgt voor de nodige elektriciteit.
Spot
Een spot is een kleine ronde verlichtingsbron die vaak in het plafond wordt ingebouwd. Kan dienen als basisverlichting of werkverlichting. Wordt tegenwoordig vaak gecombineerd met LED-lampen.
Naast bovenstaande armaturen kan je natuurlijk ook altijd kiezen voor staanlampen, schemerlampen, bureaulampen enz.
Verlichting per kamer:
Wat voor soort verlichting kies je nou per kamer? Elke ruimte heeft een andere functie en behoeft daarom ander soort verlichting. Soorten armaturen, lampen of verlichting zijn in bepaalde ruimtes meer of minder geschikt.
Woonkamer
De woonkamer is de kamer waar we veel verschillende functies uitoefenen. TV kijken, lezen, vrienden en familie ontvangen, eten, ... Elk van deze functies vereist een ander soort verlichting. Als basisverlichting kies je best voor hanglampen of downlight, bij voorkeur met dimmer zodat je de sfeer een beetje kan bepalen. Lees je veel dan kan een staande lamp dienen als werkverlichting. Als accentverlichting gebruik je richtbare spots die een schilderij of ander kunstvoorwerp in de verf kunnen zetten. Kies verder voor de nodige sfeerverlichting. Wanneer in de woonkamer wordt gegeten kies je bv. voor een hanglamp boven de eettafel. Wanneer je voor spots kiest zorg je er best voor dat ze niet op de gasten maar op het midden van de tafel gericht staan. Over het algemeen kan je stellen dat de verlichting in de woonkamer zeer divers kan/mag zijn.
Keuken
Werkverlichting is onmisbaar in de keuken. Kies hier voor kleine hanglampen, spots of TL-verlichting. Belangrijk is dat ze op regelmatige afstand van elkaar gemonteerd staan om goed en veilig te werken. Als basisverlichting is een mooie hanglamp een uitstekende optie. Wanneer de keuken ook als leefruimte wordt gebruikt kies je best nog voor wat extra sfeerverlichting in de vorm van bijvoorbeeld een wandlamp.
Slaapkamer
Kies als basisverlichting voor zachte, warme verlichting. Een hanglamp waarbij een kap de lichtbron volledig bedekt is een goede optie. Zo wordt je niet verblind wanneer je in bed ligt. Als sfeerverlichting kun je naast het bekende schemerlampje op je nachtkast ook kiezen voor wandlampen achter of naast het bed. Zorg ervoor dat de schakelaar in ieder geval binnen handbereik is wanneer je in bed ligt.
Badkamer
Er gelden strenge eisen voor het plaatsen van elektrisch materiaal in vochtige ruimten zoals badkamers opgesteld in het AREI (Algemeen reglement op de elektrische installaties). Een badkamer wordt hier opgedeeld in volumes en per volume gelden andere beschermingsniveaus tegen water. Zie voor meer uitleg www.ocb.be.
Als basisverlichting kan je een hanglamp toepassen, maar waterdichte spots of wandlampen zijn ook een goede keuze. Als spiegelverlichting kan je best kiezen voor twee wandarmaturen naast de spiegel op ooghoogte. Eén links van de spiegel en één rechts.
Regelsystemen om energie te besparen:
Om het energieverbruik van een verlichtingsinstallatie terug te dringen, zijn er twee aspecten waarop men kan inwerken:
- - Het geïnstalleerd vermogen: het installeren van lampen en armaturen die met een zo laag mogelijk vermogen de gewenste verlichtingssterkte halen
- - De branduren en het werkelijk opgenomen vermogen: dit houdt in dat men de verlichtingsinstallatie enkel laat werken waar en wanneer dat nodig is. Bovendien kan men ervoor zorgen dat de verlichtingsinstallatie niet meer licht levert dan gewenst, bijvoorbeeld door de lampen te dimmen of zelfs uit te schakelen wanneer er voldoende daglichtinval is.
Voor deze acties wordt gebruik gemaakt van een regelsysteem. In de algemene zin is een regelsysteem een groep van toestellen die toelaat om de output van een verlichtingssysteem te regelen: activeren, deactiveren of aanpassen. De bediening kan manueel (een klassieke druk- of draaiknop aan de muur of een afstandsbediening), of automatisch (op basis van een rekenalgoritme dat reageert op vooraf ingestelde parameters, zoals bijvoorbeeld beweging van personen) gebeuren. Regelsystemen kunnen zowel uit energetische als andere overwegingen (comfort, esthetiek, …) worden gebruikt.
Bron: www.energiesparen.be
Doe-het-zelf:
Kijk hier voor een instructie over hoe je best een hanglamp plaatst.
Kijk hier voor een instructie over hoe je best een hanglamp plaatst.
Kijk hier voor een instructie over hoe je best spots installeert.
Prijs en uitvoering (indicatie)
Uitvoerder : | Bouwheer/Elektricien |
Duur: | 0 we(e)k(en) |
Hoeveelheid: | 20.00 stuks |
Eenheidsprijs: | 50.00 € |
-------------------------- | ------------------- |
Totaal: | 1000 € |
In onze budgetbepaling houden we rekening met het plaatsen van 16 spotjes en 4 andere lichtpunten.Vraag een offerte op om de correcte prijs te budgetteren.
googleInArticle